Q. HORATIUS FLACCUS • OPERA ET COMMENTARII
CARM. ICARM. IICARM. IIICARM. IVCARM. SAEC.EP.SERM. ISERM. IIEPIST. IEPIST. IIA. P.

versus sapphicus minor


ŪU¦ŪŨ|Ū¦¦UUŪ|UŪŨ, 615 IN 26 OPERIS

Ditrochaeus, sequens choriambus, sequens amphibrachys vel bacchius. Versus στίχος λογοειδής est. Nomen ab Sapphu adeptum est.

1) Horatius in ditrochaeo secundo positione semper syllabam longam ponit, i.e. pro trochaeo spondeum utitur.

2) Graecis caesura semper abest, Horatio usa sine exceptione est, penthemimeres atque hexemimeres verbo bisyllabo vel trisyllabo sequente:

In primo et secundo Carminum libris modus (A) usus est maxime, dum (B) rarus videtur. In tertio (A) solum, (C) primo in quarto et Carmine Saeculari apparet, illi (B) usus magis valdius est, systemate multiformius facto.

3) Ditrochaeus nunquam verbo cadit, praeter cum verbum quod sequitur monosyllabum est:

4) Versus saepe verbo monosyllabo cadit:

5) Elisio inter versus spectatur, i.e. versus est hypermetricus, finali syllaba primam sequentis versus elidente:

Tum nulla elisio spectatur enim longa vocale patente:

6) Verbum inter versus usus spectatur, i.e. cum finale verbo in sequentem versum, Adonium scilicet, incorporato:

7) «Et», «an» interdum syllabam qua ante caesuram est per elisionem formant:

atque sine elisione:

8) Ectasis ante caesuram spectatur:

carm. i ii · sapphicum minus · iam satis terris nivis atque dirae...


1   Iam satis terris nivis atque dirae  
2   grandinis misit pater et rubente  
3   dextera sacras iaculatus arcis  
5   terruit gentis, grave ne rediret  
6   saeculum Pyrrhae nova monstra questae,  
7   omne cum Proteus pecus egit altos  
9   piscium et summa genus haesit ulmo,  
10   nota quae sedes fuerat columbis,  
11   et superiecto pavidae natarunt  
13   vidimus flavom Tiberim retortis  
14   litore Etrusco violenter undis  
15   ire deiectum monumenta regis  
17   Iliae dum se nimium querenti  
18   iactat ultorem, vagus et sinistra  
19   labitur ripa Iove non probante u–  
21   audiet civis acuisse ferrum,  
22   quo graves Persae melius perirent,  
23   audiet pugnas vitio parentum  
25   quem vocet divum populus ruentis  
26   imperi rebus? prece qua fatigent  
27   virgines sanctae minus audientem  
29   cui dabit partis scelus expiandi  
30   Iuppiter? tandem venias precamur  
31   nube candentis umeros amictus  
33   sive tu mavis, Erycina ridens,  
34   quam Iocus circum volat et Cupido;  
35   sive neglectum genus et nepotes  
37   heu nimis longo satiate ludo,  
38   quem iuvat clamor galeaeque leves  
39   acer et Marsi peditis cruentum  
41   sive mutata iuvenem figura  
42   ales in terris imitaris almae  
43   filius Maiae patiens vocari  
45   serus in caelum redeas diuque  
46   laetus intersis populo Quirini,  
47   neve te nostris vitiis iniquum  
49   tollat: hic magnos potius triumphos,  
50   hic ames dici pater atque princeps,  
51   neu sinas Medos equitare inultos  

carm. i x · sapphicum minus · mercuri, facunde nepos atlantis...


1   Mercuri, facunde nepos Atlantis,  
2   qui feros cultus hominum recentum  
3   voce formasti catus et decorae  
5   te canam, magni Iovis et deorum  
6   nuntium curvaeque lyrae parentem,  
7   callidum quidquid placuit iocoso  
9   te, boves olim nisi reddidisses  
10   per dolum amotas, puerum minaci  
11   voce dum terret, viduus pharetra  
13   quin et Atridas duce te superbos  
14   Ilio dives Priamus relicto  
15   Thessalosque ignis et iniqua Troiae  
17   tu pias laetis animas reponis  
18   sedibus virgaque levem coerces  
19   aurea turbam, superis deorum  

carm. i xii · sapphicum minus · quem virum aut heroa lyra vel acri...


1   Quem virum aut heroa lyra vel acri  
2   tibia sumis celebrare, Clio?  
3   quem deum? cuius recinet iocosa  
5   aut in umbrosis Heliconis oris  
6   aut super Pindo gelidove in Haemo?  
7   unde vocalem temere insecutae  
9   arte materna rapidos morantem  
10   fluminum lapsus celerisque ventos,  
11   blandum et auritas fidibus canoris  
13   quid prius dicam solitis parentis  
14   laudibus, qui res hominum ac deorum,  
15   qui mare ac terras variisque mundum  
17   unde nil maius generatur ipso  
18   nec viget quidquam simile aut secundum.  
19   proximos illi tamen occupavit  
21   proeliis audax. neque te silebo,  
22   Liber et saevis inimica virgo  
23   beluis, nec te, metuende certa  
25   dicam et Alciden puerosque Ledae,  
26   hunc equis, illum superare pugnis  
27   nobilem; quorum simul alba nautis  
29   defluit saxis agitatus umor,  
30   concidunt venti fugiuntque nubes  
31   et minax, quod sic voluere, ponto  
33   Romulum post hos prius an quietum  
34   Pompili regnum memorem an superbos  
35   Tarquini fasces dubito an Catonis  
37   Regulum et Scauros animaeque magnae  
38   prodigum Paulum superante Poeno  
39   gratus insigni referam camena  
41   hunc et incomptis Curium capillis  
42   utilem bello tulit et Camillum  
43   saeva paupertas et avitus apto  
45   crescit occulto velut arbor aevo  
46   fama Marcelli: micat inter omnis  
47   Iulium sidus velut inter ignis  
49   gentis humanae pater atque custos,  
50   orte Saturno, tibi cura magni  
51   Caesaris fatis data: tu secundo  
53   ille seu Parthos Latio imminentis  
54   egerit iusto domitos triumpho  
55   sive subiectos Orientis orae  
57   te minor latum reget aequos orbem:  
58   tu gravi curru quaties Olympum,  
59   tu parum castis inimica mittes  

carm. i xx · sapphicum minus · vile potabis modicis sabinum...


1   Vile potabis modicis Sabinum  
2   cantharis, Graeca quod ego ipse testa  
3   conditum levi, datus in theatro  
5   clare Maecenas eques, ut paterni  
6   fluminis ripae, simul et iocosa  
7   redderet laudes tibi Vaticani  
9   Caecubum et prelo domitam Caleno  
10   tu bibes uvam. mea nec Falernae  
11   temperant vites, neque Formiani  

carm. i xxii · sapphicum minus · integer vitae scelerisque purus...


1   Integer vitae scelerisque purus  
2   non eget Mauris iaculis neque arcu  
3   nec venenatis gravida sagittis,  
5   sive per Syrtis iter aestuosas  
6   sive facturus per inhospitalem  
7   Caucasum vel quae loca fabulosus  
9   namque me silva lupus in Sabina,  
10   dum meam canto Lalagen et ultra  
11   terminum curis vagor expeditis,  
13   quale portentum neque militaris  
14   Daunias latis alit aesculetis  
15   nec Iubae tellus generat, leonum  
17   pone me pigris ubi nulla campis  
18   arbor aestiva recreatur aura,  
19   quod latus mundi nebulae malusque  
21   pone sub curru nimium propinqui  
22   solis in terra domibus negata:  
23   dulce ridentem Lalagen amabo,  

carm. i xxv · sapphicum minus · parcius iunctas quatiunt fenestras...


1   Parcius iunctas quatiunt fenestras  
2   iactibus crebris iuvenes protervi  
3   nec tibi somnos adimunt amatque  
5   quae prius multum facilis movebat  
6   cardines. audis minus et minus iam:  
7   me tuo longas pereunte noctes,  
9   in vicem moechos anus arrogantis  
10   flebis in solo levis angiportu  
11   Thracio bacchante magis sub inter–  
13   cum tibi flagrans amor et libido,  
14   quae solet matres furiare equorum,  
15   saeviet circa iecur ulcerosum,  
17   laeta quod pubes hedera virenti  
18   gaudeat pulla magis atque myrto,  
19   aridas frondes hiemis sodali  

carm. i xxx · sapphicum minus · o venus regina cnidi paphique...


1   O Venus, regina Cnidi Paphique,  
2   sperne dilectam Cypron, et vocantis  
3   ture te multo Glycerae decoram  
5   fervidus tecum puer, et solutis  
6   Gratiae zonis properentque, Nymphae,  
7   et parum comis sine te Iuventas,  

carm. i xxxii · sapphicum minus · poscimus, si quid vacui sub umbra...


1   Poscimus, si quid vacui sub umbra  
2   lusimus tecum, quod et hunc in annum  
3   vivat et pluris, age dic Latinum,  
5   Lesbio primum modulate civi,  
6   qui ferox bello tamen inter arma,  
7   sive iactatam religarat udo  
9   Liberum et Musas Veneremque et illi  
10   semper haerentem puerum canebat  
11   et Lycum nigris oculis nigroque  
13   o decus Phoebi et dapibus supremi  
14   grata testudo Iovis, o laborum  
15   dulce lenimen mihi cumque salve  

carm. i xxxviii · sapphicum minus · persicos odi, puer, adparatus...


1   Persicos odi, puer, adparatus.  
2   displicent nexae philyra coronae.  
3   mitte sectari rosa quo locorum  
5   simplici myrto nihil adlabores  
6   sedulus curo. neque te ministrum  
7   dedecet myrtus, neque me sub arta  

carm. ii ii · sapphicum minus · nullus argento color est avaris...


1   Nullus argento color est avaris  
2   abdito terris, inimice lamnae  
3   Crispe Sallusti, nisi temperato  
5   vivet extento Proculeius aevo  
6   notus in fratres animi paterni;  
7   illum aget pinna metuente solvi  
9   latius regnes avidum domando  
10   spiritum quam si Libyam remotis  
11   Gadibus iungas et uterque Poenus  
13   crescit indulgens sibi dirus hydrops  
14   nec sitim pellit, nisi causa morbi  
15   fugerit venis et aquosus albo  
17   redditum Cyri solio Prahaten  
18   dissidens plebi numero beatorum  
19   eximit Virtus populumque falsis  
21   vocibus, regnum et diadema tutum  
22   deferens uni propriamque laurum,  
23   quisquis ingentis oculo inretorto  

carm. ii iv · sapphicum minus · ne sit ancillae tibi amor pudori...


1   Ne sit ancillae tibi amor pudori,  
2   Xanthia Phoceu: prius insolentem  
3   serva Briseis niveo colore  
5   movit Aiacem Telamone natum  
6   forma captivae dominum Tecmessae,  
7   arsit Atrides medio in triumpho  
9   barbarae postquam cecidere turmae  
10   Thessalo victore et ademptus Hector  
11   tradidit fessis leviora tolli  
13   nescias an te generum beati  
14   Phyllidis flavae decorent parentes;  
15   regium certe genus et penatis  
17   crede non illam tibi de scelesta  
18   plebe dilectam neque sic fidelem,  
19   sic lucro aversam potuisse nasci  
21   bracchia et voltum teretesque suras  
22   integer laudo; fuge suspicari  
23   cuius octavum trepidavit aetas  

carm. ii vi · sapphicum minus · septimi, gadis aditure mecum et...


1   Septimi, Gadis aditure mecum et  
2   Cantabrum indoctum iuga ferre nostra et  
3   barbaras Syrtis, ubi Maura semper  
5   Tibur Argeo positum colono  
6   sit meae sedes utinam senectae,  
7   sit modus lasso maris et viarum  
9   unde si Parcae prohibent iniquae,  
10   dulce pellitis ovibus Galaesi  
11   flumen et regnata petam Laconi  
13   ille terrarum mihi praeter omnis  
14   angulus ridet, ubi non Hymetto  
15   mella decedunt viridique certat  
17   ver ubi longum tepidasque praebet  
18   Iuppiter brumas et amicus Aulon  
19   fertili Baccho minimum Falernis  
21   ille te mecum locus et beatae  
22   postulant arces: ibi tu calentem  
23   debita sparges lacrima favillam  

carm. ii viii · sapphicum minus · ulla si iuris tibi peierati...


1   Ulla si iuris tibi peierati  
2   poena, Barine, nocuisset umquam,  
3   dente si nigro fieres vel uno  
5   crederem: sed tu simul obligasti  
6   perfidum votis caput, enitescis  
7   pulchrior multo iuvenumque prodis  
9   expedit matris cineres opertos  
10   fallere et toto taciturna noctis  
11   signa cum caelo gelidaque divos  
13   ridet hoc, inquam, Venus ipsa, rident  
14   simplices Nymphae ferus et Cupido  
15   semper ardentis acuens sagittas  
17   adde quod pubes tibi crescit omnis,  
18   servitus crescit nova nec priores  
19   inpiae tectum dominae relinquunt  
21   te suis matres metuunt iuvencis,  
22   te senes parci miseraeque nuper  
23   virgines nuptae, tua ne retardet  

carm. ii x · sapphicum minus · rectius vives, licini, neque altum...


1   Rectius vives, Licini, neque altum  
2   semper urgendo, neque, dum procellas  
3   cautus horrescis, nimium premendo  
5   auream quisquis mediocritatem  
6   diligit, tutus, caret obsoleti  
7   sordibus tecti, caret invidenda  
9   saepius ventis agitatur ingens  
10   pinus, et celsae graviore casu  
11   decidunt turres, feriuntque summos  
13   sperat infestis, metuit secundis  
14   alteram sortem bene praeparatum  
15   pectus; informis hiemes reducit  
17   submovet. non, si male nunc, et olim  
18   sic erit – quondam cithara tacentem  
19   suscitat Musam, neque semper arcum  
21   rebus angustis animosus atque  
22   fortis adpare, sapienter idem  
23   contrahes vento nimium secundo  

carm. ii xvi · sapphicum minus · otium divos rogat in patenti...


1   Otium divos rogat in patenti  
2   prensus Aegaeo, simul atra nubes  
3   condidit lunam neque certa fulgent  
5   otium bello furiosa Thrace,  
6   otium Medi pharetra decori,  
7   Grosphe, non gemmis neque purpura ve–  
9   non enim gazae neque consularis  
10   submovet lictor miseros tumultus  
11   mentis et curas laqueata circum  
13   vivitur parvo bene, cui paternum  
14   splendet in mensa tenui salinum  
15   nec levis somnos timor aut cupido  
17   quid brevi fortes iaculamur aevo  
18   multa? quid terras alio calentis  
19   sole mutamus? patriae quis exsul  
21   scandit aeratas vitiosa navis  
22   Cura nec turmas equitum relinquit,  
23   ocior cervis et agente nimbos  
25   laetus in praesens animus quod ultra est  
26   oderit curare et amara lento  
27   temperet risu: nihil est ab omni  
29   abstulit clarum cita mors Achillem,  
30   longa Tithonum minuit senectus:  
31   et mihi forsan, tibi quod negarit,  
33   te greges centum Siculaeque circum–  
34   mugiunt vaccae, tibi tollit hinnitum  
35   apta quadrigis equa, te bis Afro  
37   vestiunt lanae: mihi parva rura et  
38   spiritum Graiae tenuem Camenae  
39   Parca non mendax dedit et malignum  

carm. iii viii · sapphicum minus · martiis caelebs quid agam kalendis...


1   Martiis caelebs quid agam kalendis,  
2   quid velint flores et acerra turis  
3   plena miraris positusque carbo in  
5   docte sermones utriusque linguae:  
6   voveram dulcis epulas et album  
7   Libero caprum prope funeratus  
9   hic dies anno redeunte festus  
10   corticem adstrictum pice dimovebit  
11   amphorae fumum bibere institutae  
13   sume, Maecenas, cyathos amici  
14   sospitis centum et vigiles lucernas  
15   perfer in lucem: procul omnis esto  
17   mitte civilis super urbe curas:  
18   occidit Daci Cotisonis agmen,  
19   Medus infestus sibi luctuosis  
21   servit Hispanae vetus hostis orae  
22   Cantaber sera domitus catena,  
23   iam Scythae laxo meditantur arcu  
25   neglegens, ne qua populus laboret,  
26   parce privatus nimium cavere et  
27   dona praesentis cape laetus horae:  

carm. iii xi · sapphicum minus · mercuri - nam te docilis magistro...


1   Mercuri – nam te docilis magistro  
2   movit Amphion lapides canendo –  
3   tuque testudo resonare septem  
5   nec loquax olim neque grata, nunc et  
6   divitum mensis et amica templis:  
7   dic modos, Lyde quibus obstinatas  
9   quae velut latis equa trima campis  
10   ludit exsultim metuitque tangi  
11   nuptiarum expers et adhuc protervo  
13   tu potes tigris comitesque silvas  
14   ducere et rivos celeres morari;  
15   cessit immanis tibi blandienti  
17   Cerberus, quamvis furiale centum  
18   muniant angues caput eius atque  
19   spiritus taeter saniesque manet  
21   quin et Ixion Tityosque voltu  
22   risit invito; stetit urna paulum  
23   sicca, dum grato Danai puellas  
25   audiat Lyde scelus atque notas  
26   virginum poenas et inane lymphae  
27   dolium fundo pereuntis imo  
29   quae manent culpas etiam sub Orco:  
30   inpiae – nam quid potuere maius? –  
31   inpiae sponsos potuere duro  
33   una de multis face nuptiali  
34   digna periurum fuit in parentem  
35   splendide mendax et in omne virgo  
37   ‘surge’ quae dixit iuveni marito,  
38   ‘surge, ne longus tibi somnus unde  
39   non times detur; socerum et scelestas  
41   quae velut nactae vitulos leaenae  
42   singulos eheu lacerant: ego illis  
43   mollior nec te feriam neque intra  
45   me pater saevis oneret catenis,  
46   quod viro clemens misero peperci,  
47   me vel extremos Numidarum in agros  
49   i pedes quo te rapiunt et aurae,  
50   dum favet nox et Venus, i secundo  
51   omine et nostri memorem sepulcro  

carm. iii xiv · sapphicum minus · herculis ritu modo dictus, o plebs...


1   Herculis ritu modo dictus, o plebs,  
2   morte venalem petiisse laurum  
3   Caesar Hispana repetit penatis  
5   unico gaudens mulier marito  
6   prodeat iustis operata sacris  
7   et soror clari ducis et decorae  
9   virginum matres iuvenumque nuper  
10   sospitum; vos, o pueri et puellae  
11   iam virum expertae, male nominatis  
13   hic dies vere mihi festus atras  
14   exiget curas: ego nec tumultum  
15   nec mori per vim metuam tenente  
17   i pete unguentum, puer, et coronas  
18   et cadum Marsi memorem duelli,  
19   Spartacum siqua potuit vagantem  
21   dic et argutae properet Neaerae  
22   murreum nodo cohibere crinem:  
23   si per invisum mora ianitorem  
25   lenit albescens animos capillus  
26   litium et rixae cupidos protervae:  
27   non ego hoc ferrem calidus iuventa  

carm. iii xviii · sapphicum minus · faune, nympharum fugientum amator...


1   Faune, Nympharum fugientum amator,  
2   per meos finis et aprica rura  
3   lenis incedas abeasque parvis  
5   si tener pleno cadit haedus anno  
6   larga nec desunt Veneris sodali  
7   vina creterrae, vetus ara multo  
9   ludit herboso pecus omne campo,  
10   cum tibi nonae redeunt Decembres;  
11   festus in pratis vacat otioso  
13   inter audacis lupus errat agnos,  
14   spargit agrestis tibi silva frondes,  
15   gaudet invisam pepulisse fossor  

carm. iii xx · sapphicum minus · non vides, quanto moveas periclo...


1   Non vides, quanto moveas periclo,  
2   Pyrrhe, Gaetulae catulos leaenae?  
3   dura post paulo fugies inaudax  
5   cum per obstantis iuvenum catervas  
6   ibit insignem repetens Nearchum,  
7   grande certamen, tibi praeda cedat,  
9   interim, dum tu celeris sagittas  
10   promis, haec dentis acuit timendos,  
11   arbiter pugnae posuisse nudo  
13   fertur et leni recreare vento  
14   sparsum odoratis umerum capillis,  
15   qualis aut Nireus fuit aut aquosa  

carm. iii xxii · sapphicum minus · montium custos nemorumque, virgo...


1   Montium custos nemorumque, virgo,  
2   quae laborantis utero puellas,  
3   ter vocata, audis, adimisque leto,  
5   imminens villae tua pinus esto,  
6   quam per exactos ego, laetus, annos  
7   verris obliquum meditantis ictum  

carm. iii xxvii · sapphicum minus · inpios parrae recinentis omen...


1   Inpios parrae recinentis omen  
2   ducat et praegnans canis aut ab agro  
3   rava decurrens lupa Lanuvino  
5   rumpat et serpens iter institutum,  
6   si per obliquom similis sagittae  
7   terruit mannos. ego cui timebo  
9   antequam stantis repetat paludes  
10   imbrium divina avis imminentium,  
11   oscinem corvum prece suscitabo  
13   sis licet felix, ubicumque mavis,  
14   et memor nostri, Galatea, vivas  
15   teque nec laevos vetet ire picus  
17   sed vides, quanto trepidet tumultu  
18   pronus Orion? ego quid sit ater  
19   Hadriae novi sinus et quid albus  
21   hostium uxores puerique caecos  
22   sentiant motus orientis Austri et  
23   aequoris nigri fremitum et trementis  
25   sic et Europe niveum doloso  
26   credidit tauro latus et scatentem  
27   beluis pontum mediasque fraudes  
29   nuper in pratis studiosa florum et  
30   debitae Nymphis opifex coronae  
31   nocte sublustri nihil astra praeter  
33   quae simul centum tetigit potentem  
34   oppidis Creten, ‘pater, o relictum  
35   filiae nomen pietasque’ dixit  
37   unde quo veni? levis una mors est  
38   virginum culpae. vigilansne ploro  
39   turpe conmissum an vitiis carentem  
41   vana, quae porta fugiens eburna  
42   somnium ducit? meliusne fluctus  
43   ire per longos fuit an recentis  
45   siquis infamem mihi nunc iuvencum  
46   dedat iratae, lacerare ferro et  
47   frangere enitar modo multum amati  
49   inpudens liqui patrios penates:  
50   inpudens Orcum moror. o deorum  
51   siquis haec audis, utinam inter errem  
53   antequam turpis macies decentis  
54   occupet malas teneraeque sucus  
55   defluat praedae, speciosa quaero  
57   vilis Europe, pater urget absens,  
58   quid mori cessas? potes hac ab orno  
59   pendulum zona bene te secuta  
61   sive te rupes et acuta leto  
62   saxa delectant, age te procellae  
63   crede veloci; nisi erile mavis  
65   regius sanguis dominaeque tradi  
66   barbarae paelex.’ aderat querenti  
67   perfidum ridens Venus et remisso  
69   mox ubi lusit satis, ‘abstineto’  
70   dixit ‘irarum calidaeque rixae,  
71   cum tibi invisus laceranda reddet  
73   uxor invicti Iovis esse nescis.  
74   mitte singultus; bene ferre magnam  
75   disce fortunam: tua sectus orbis  

carm. iv ii · sapphicum minus · pindarum quisquis studet aemulari...


1   Pindarum quisquis studet aemulari,  
2   Iulle, ceratis ope Daedalea  
3   nititur pinnis, vitreo daturus  
5   monte decurrens velut amnis, imbres  
6   quem super notas aluere ripas,  
7   fervet inmensusque ruit profundo  
9   laurea donandus Apollinari,  
10   seu per audacis nova dithyrambos  
11   verba devolvit numerisque fertur  
13   seu deos regesque canit, deorum  
14   sanguinem, per quos cecidere iusta  
15   morte Centauri, cecidit tremendae  
17   sive quos Elea domum reducit  
18   palma caelestis pugilemve equomve  
19   dicit et centum potiore signis  
21   flebili sponsae iuvenemve raptum  
22   plorat et viris animumque moresque  
23   aureos educit in astra nigroque  
25   multa Dircaeum levat aura cycnum,  
26   tendit, Antoni, quotiens in altos  
27   nubium tractus: ego apis Matinae  
29   grata carpentis thyma per laborem  
30   plurimum, circa nemus uvidique  
31   Tiburis ripas operosa parvos  
33   concines maiore poeta plectro  
34   Caesarem, quandoque trahet ferocis  
35   per sacrum clivum merita decorus  
37   quo nihil maius meliusve terris  
38   fata donavere bonique divi  
39   nec dabunt, quamvis redeant in aurum  
41   concines laetosque dies et urbis  
42   publicum ludum super inpetrato  
43   fortis Augusti reditu forumque  
45   tum meae, si quid loquar audiendum,  
46   vocis accedet bona pars et ‘o sol  
47   pulcer, o laudande’ canam recepto  
49   teque, dum procedis, io Triumphe,  
50   non semel dicemus, io Triumphe,  
51   civitas omnis dabimusque divis  
53   te decem tauri totidemque vaccae,  
54   me tener solvet vitulus, relicta  
55   matre qui largis iuvenescit herbis  
57   fronte curvatos imitatus ignis  
58   tertium lunae referentis ortum,  
59   qua notam duxit, niveus videri,  

carm. iv vi · sapphicum minus · dive, quem proles niobaea magnae...


1   Dive, quem proles Niobaea magnae  
2   vindicem linguae Tityosque raptor  
3   sensit et Troiae prope victor altae  
5   ceteris maior, tibi miles inpar,  
6   filius quamvis Thetidis marinae  
7   Dardanas turris quateret tremenda  
9   ille, mordaci velut icta ferro  
10   pinus aut inpulsa cupressus Euro,  
11   procidit late posuitque collum in  
13   ille non inclusus equo Minervae  
14   sacra mentito male feriatos  
15   Troas et laetam Priami choreis  
17   sed palam captis gravis, heu nefas, heu  
18   nescios fari pueros Achivis  
19   ureret flammis, etiam latentem  
21   ni tuis flexus Venerisque gratae  
22   vocibus divom pater adnuisset  
23   rebus Aeneae potiore ductos  
25   doctor argutae fidicen Thaliae,  
26   Phoebe, qui Xantho lavis amne crinis,  
27   Dauniae defende decus Camenae,  
29   spiritum Phoebus mihi, Phoebus artem  
30   carminis nomenque dedit poetae:  
31   virginum primae puerique claris  
33   Deliae tutela deae, fugacis  
34   lyncas et cervos cohibentis arcu,  
35   Lesbium servate pedem meique  
37   rite Latonae puerum canentes,  
38   rite crescentem face Noctilucam,  
39   prosperam frugum celeremque pronos  
41   nupta iam dices ‘ego dis amicum,  
42   saeculo festas referente luces,  
43   reddidi carmen docilis modorum  

carm. iv xi · sapphicum minus · est mihi nonum superantis annum...


1   Est mihi nonum superantis annum  
2   plenus Albani cadus, est in horto,  
3   Phylli, nectendis apium coronis,  
5   multa, qua crinis religata fulges;  
6   ridet argento domus, ara castis  
7   vincta verbenis avet immolato  
9   cuncta festinat manus, huc et illuc  
10   cursitant mixtae pueris puellae,  
11   sordidum flammae trepidant rotantes  
13   ut tamen noris, quibus advoceris  
14   gaudiis, Idus tibi sunt agendae,  
15   qui dies mensem Veneris marinae  
17   iure sollemnis mihi sanctiorque  
18   paene natali proprio, quod ex hac  
19   luce Maecenas meus adfluentis  
21   Telephum, quem tu petis, occupavit  
22   non tuae sortis iuvenem puella  
23   dives et lasciva tenetque grata  
25   terret ambustus Phaethon avaras  
26   spes et exemplum grave praebet ales  
27   Pegasus terrenum equitem gravatus  
29   semper ut te digna sequare et ultra  
30   quam licet sperare nefas putando  
31   disparem vites. age iam, meorum  
33   – non enim posthac alia calebo  
34   femina – condisce modos, amanda  
35   voce quos reddas: minuentur atrae  

carm. saec. i · sapphicum minus · phoebe silvarumque potens diana...


1   Phoebe silvarumque potens Diana,  
2   lucidum caeli decus, o colendi  
3   semper et culti, date quae precamur  
5   quo Sibyllini monuere versus  
6   virgines lectas puerosque castos  
7   dis, quibus septem placuere colles,  
9   alme Sol, curru nitido diem qui  
10   promis et celas aliusque et idem  
11   nasceris, possis nihil urbe Roma  
13   Rite maturos aperire partus  
14   lenis, Ilithyia, tuere matres,  
15   sive tu Lucina probas vocari  
17   diva, producas subolem patrumque  
18   prosperes decreta super iugandis  
19   feminis prolisque novae feraci  
21   certus undenos deciens per annos  
22   orbis ut cantus referatque ludos  
23   ter die claro totiensque grata  
25   Vosque, veraces cecinisse Parcae,  
26   quod semel dictum est stabilisque rerum  
27   terminus servet, bona iam peractis  
29   fertilis frugum pecorisque Tellus  
30   spicea donet Cererem corona;  
31   nutriant fetus et aquae salubres  
33   condito mitis placidusque telo  
34   supplices audi pueros, Apollo;  
35   siderum regina bicornis, audi,  
37   Roma si vestrum est opus Iliaeque  
38   litus Etruscum tenuere turmae,  
39   iussa pars mutare lares et urbem  
41   cui per ardentem sine fraude Troiam  
42   castus Aeneas patriae superstes  
43   liberum munivit iter, daturus  
45   di, probos mores docili iuventae,  
46   di, senectuti placidae quietem,  
47   Romulae genti date remque prolemque  
49   Quaeque vos bobus veneratur albis  
50   clarus Anchisae Venerisque sanguis,  
51   impetret, bellante prior, iacentem  
53   iam mari terraque manus potentis  
54   Medus Albanasque timet securis,  
55   iam Scythae responsa petunt, superbi  
57   iam Fides et Pax et Honos Pudorque  
58   priscus et neglecta redire Virtus  
59   audet adparetque beata pleno  
61   Augur et fulgente decorus arcu  
62   Phoebus acceptusque novem Camenis,  
63   qui salutari levat arte fessos  
65   si Palatinas videt aequos aras,  
66   remque Romanam Latiumque felix  
67   alterum in lustrum meliusque semper  
69   quaeque Aventinum tenet Algidumque,  
70   quindecim Diana preces virorum  
71   curat et votis puerorum amicas  
73   Haec Iovem sentire deosque cunctos  
74   spem bonam certamque domum reporto,  
75   doctus et Phoebi chorus et Dianae  

Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe


GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII