Q. HORATIUS FLACCUS • OPERA ET COMMENTARII
CARM. ICARM. IICARM. IIICARM. IVCARM. SAEC.EP.SERM. ISERM. IIEPIST. IEPIST. IIA. P.

varia lectio et testimonia


opus et commentarii • varialectio et testimonia • prosodia et metra
1       quamvis, scaeva, satis per te tibi consulis, et scis
 
sceva
 
2      quo tandem pacto deceat maioribus uti,
quo tandem pacto deceat maioribus uti,
 
tenuem
liceat
 
3      disce docendus adhuc quae censet amiculus (ut si
disce docendus adhuc quae censet amiculus (ut si
 
quia
cens&
 
4      caecus iter monstrare velit; tamen aspice siquid
caecus iter monstrare velit; tamen aspice siquid
 
cecus
velit tamen. adspicevelit; tamen adspice
aspice
 
5      et nos quod cures proprium fecisse loquamur).  
6       si te grata quies et primam somnus in horam
 
inprobam
 
7      delectat, si te pulvis strepitusque rotarum,
 
delectet
 
8      si laedit caupona – ferentinum ire iubebo;
si laedit caupona – ferentinum ire iubebo;
si laedit caupona – ferentinum ire iubebo;
si laedit caupona – ferentinum ire iubebo;
 
læditledatledetledit
caupo
ferentiamterentinum
ferenti numire
 
9      nam neque divitibus contingunt gaudia solis,
nam neque divitibus contingunt gaudia solis,
 
non
sola
 
10      nec vixit male qui natus moriensque fefellit.  
11      si prodesse tuis pauloque benignius ipsum  
12      te tractare voles – accedes siccus ad unctum.
te tractare voles – accedes siccus ad unctum.
 
accedas
ad iunctumadunctuminunctum
 
13       “si pranderet holus patienter, regibus uti
“si pranderet holus patienter, regibus uti
 
olus
pacienter
 
14      nollet aristippus.” “si sciret regibus uti,  
15      fastidiret holus qui me notat.” utrius horum
fastidiret holus qui me notat.” utrius horum
 
fastidires
olus
 
16      verba probes et facta doce, vel, iunior, audi  
17      cur sit aristippi potior sententia. namque
cur sit aristippi potior sententia. namque
 
aristyppi
nanque
 
18      mordacem cynicum sic eludebat, ut aiunt:
mordacem cynicum sic eludebat, ut aiunt:
 
cinicum
illudebat
 
19      “scurror ego ipse mihi, populo tu; rectius hoc et
 
regibus
 
20      splendidius multo est. equos ut me portet, alat rex,
 
aequusequus
 
21      officium facio; tu poscis vilia – verum
officium facio; tu poscis vilia – verum
officium facio; tu poscis vilia – verum
officium facio; tu poscis vilia – verum
 
officium
facito
pascis
rerumrerum esverrumverum esverums
 
22      dante minor, quamvis fers te nullius egentem.”
 
fert
 
23       omnis aristippum decuit color, et status, et res;
 
aristyppum
 
24      temptantem maiora, fere praesentibus aequum.
temptantem maiora, fere praesentibus aequum.
 
maiora fere,
equum
 
25      contra, quem duplici panno patientia velat
 
patienciasapientia
 
26      mirabor vitae via si conversa decebit.  
27      alter purpureum non exspectabit amictum,
 
expectabat
 
28      quidlibet indutus celeberrima per loca vadet,
quidlibet indutus celeberrima per loca vadet,
 
quolibet
ioca
 
29      personamque feret, non inconcinnus, utramque.  
30      alter mileti textam cane peius et angui
alter mileti textam cane peius et angui
alter mileti textam cane peius et angui
 
mil&ti
texta
angue
 
31      vitabit chlamydem, morietur frigore, si non
 
vitabatvitavit
chlamidemchlanidemclamidem
 
32      rettuleris pannum. refer, et sine vivat ineptus!
rettuleris pannum. refer, et sine vivat ineptus!
 
reddulerisretuleris
refert
 
33       res gerere, et captos ostendere civibus hostis
 
hostes
 
34      attingit solium iovis, et caelestia temptat;
attingit solium iovis, et caelestia temptat;
attingit solium iovis, et caelestia temptat;
 
adtingit
celestia
templateptat
 
35      principibus placuisse viris non ultima laus est.
 
maxima
 
36      non cuivis homini contingit adire corinthum.
non cuivis homini contingit adire corinthum.
non cuivis homini contingit adire corinthum.
non cuivis homini contingit adire corinthum.
non cuivis homini contingit adire corinthum.
 
nec
vivis
hominishominum
contigit
chorinthum
 
37      sedit qui timuit ne non succederet. “esto;
sedit qui timuit ne non succederet. “esto;
 
succuderet
istoisto?
 
38      quid? qui pervenit – fecitne viriliter?” atqui
quid? qui pervenit – fecitne viriliter?” atqui
 
pervenerit
atquin
 
39      hic est, aut nusquam quod quaerimus. hic onus horret
hic est, aut nusquam quod quaerimus. hic onus horret
hic est, aut nusquam quod quaerimus. hic onus horret
 
querimus
honus
orr&
 
40      ut parvis animis et parvo corpore maius,
 
mavis
 
41      hic subit et perfert; aut virtus nomen inane est,  
42      aut decus et pretium recte petit experiens vir.
 
precium
 
43       coram rege suo de paupertate tacentes
 
sua
 
44      plus poscente ferent – distat sumasne pudenter
plus poscente ferent – distat sumasne pudenter
plus poscente ferent – distat sumasne pudenter
 
ferunt
summas ne
prudenter
 
45      an rapias; atqui rerum caput hoc erat, hic fons.
 
erit
 
46      “indotata mihi soror est, paupercula mater,  
47      et fundus nec vendibilis, nec pascere firmus”
 
neque vendibilis
 
48      qui dicit clamat: “victum date!” succinit alter:
qui dicit clamat: “victum date!” succinit alter:
 
vitium
succinet
 
49      “et mihi.” dividuo findetur munere quadra.
“et mihi.” dividuo findetur munere quadra.
 
coihi
findaturfindenturfundetur
 
50      sed tacitus pasci si posset corvus, haberet
sed tacitus pasci si posset corvus, haberet
 
namset
corvos
 
51      plus dapis et rixae multo minus invidiaeque.  
52       brundisium comes aut surrentum ductus amoenum
brundisium comes aut surrentum ductus amoenum
brundisium comes aut surrentum ductus amoenum
 
brundesiumbrundusium
surgentum
doctus
 
53      qui queritur salebras, et acerbum frigus, et imbris,
qui queritur salebras, et acerbum frigus, et imbris,
 
metuit
salæbras
 
54      aut cistam effractam et subducta viatica plorat,
 
efractam
 
55      nota refert meretricis acumina saepe catellam,
nota refert meretricis acumina saepe catellam,
 
sepe
capellam
 
56      saepe periscelidem raptam sibi flentis, uti mox
 
rescelidem
 
57      nulla fides damnis verisque doloribus assit.
 
assit
 
58      nec semel irrisus triviis attollere curat
nec semel irrisus triviis attollere curat
 
irrisus
adtollereatollere
 
59      fracto crure planum, licet illi plurima manet  
60      lacrima, per sanctum iuratus dicat osirim:
 
osyrim
 
61      “credite, non ludo! crudeles, tollite claudum!”  
62      quaere peregrinum,” vicinia rauca reclamat.
 
quere
 

TESTIMONIA


Ln. 3. ‘disce — adhuc’ Porph. ad v. 16

Ln. 6—51. florileg. Nostradam.

Ln. 7. cf auct. elegiae de nuce 87: ‘felix secreto quae nata est arbor in arvo: non hominum strepitus audit, non ilia rotarum, non a vicina pulverulenta via est’

Ln. 9. ecbasis captivi v. 988

Ln. 9 sq. Hildebertus moral. philos. p. 990

Ln. 10. Porph. ad epist. I 18, 103

Ln. 12. glossarium Mai [classic. auct. VIII 25]: ‘tetrarchare i. e. principari, unde Horatius in libro epistolarum: tetrarchare volens accedes siccus ad unctum’

Ln. 12. ‘accedes — unctum’ Porph. ad epist I 14, 21

Ln. 12. Acr. ad art. poet. 422

Ln. 13. cf Ioannes Saresberiensis policr. V 17: ‘quae sic prandet olus patienter, rebus ut uti noverit et rerum quae sic versatur in usu, ut olus et quaelibet extremae paupertatis xenia docta sit non fastidire’

Ln. 19. ‘scurror — mihi’ glossarium Mai [classic. auct. VIII 550]

Ln. 23. Ioannes Saresberiensis policr. VIII 14

Ln. 23. cf Stat. praefat. silv. lib. II: ‘Melior, vir optime nec minus in iudicio litterarum, quam in omni vitae colore tersissime’

Ln. 25. Isidorus orig. XVIIII 24, 11

Ln. 25. Servius ad Aen. V 421

Ln. 28. Ioannes Saresberiensis policr. VIII 14

Ln. 30 sq. ‘alter — chlamydem’ Priscianus instit. VII 13, 68

Ln. 35. florilegium Paris. 8818-a

Ln. 35. Hildebertus moral. philos. p. 989.

Ln. 35. ecbasis captivi v. 1131

Ln. 35. Iohannes de Monsterolio epist. 76 [apud Martem. II 1464-b]

Ln. 35. de codicibus a Chounrado Schirensi exaratis [Pertz. XVII p. 624]

Ln. 36. florileg. Basil. F IV 38

Ln. 39. cf ecbasis captivi v. 1142: ‘his est aut nusquam quod quaerimus, nic latet hostis’

Ln. 39. Pers. 5, 174: hic, hic, quem quaerimus, hic est’

Ln. 43—45. ‘coram — rapias’ Hildebertus moral. philos. p. 989

Ln. 43—51. cf. Wernherus de Elmendorf. [Hauptii antiqu. Germ. ann. IIII p. 313] vv. 1039—1056

Ln. 45. ‘atqui — fons’ omis. florileg. Nostradam.

Ln. 50 sq. Hildebertus 1. 1. omisso ‘haberet’

Ln. 53. ‘qui — frigus’ glossarium Mai [classic. auct. VIII 526]

Ln. 53—62. florileg. Nostradam.

Ln. 61 sq. cf Quintilianus instit. VI 3, 9: ‘adiuvant urbanitatem ... proverbia opportune aptata: ut homini nequam lapso et ut allevaretur roganti: tollat te qui non novit’

Ln. 62. cf Ioannes Saresberiensis epist. 184: ‘ne quoties haec praedicaverint, quaere peregrinum — reclamet’

Ln. 62. conferendus etiam videatur Hieronymus epist. 77 ad Oceanum 3 [Vallars. I 459-b]: ‘... dimisit illius criminis noxium ... quod clamante vicinia uxor sola non prodidit’

Ad graece scripta legenda typus graecus extrahe


GAI M. SEVER • MMDCCLX • MMDCCLXVII